Muhammet GÜNGÖR

Muhammet GÜNGÖR

NOEL DEMEK MEVLİD KANDİLİ DEMEK


Tartışmalar çerçevesinde, yılbaşı Hazreti İsa’nın doğum günü sanılır. Yılbaşı kutlamaları Hıristiyanların bir geleneği olduğu düşünülür. Ve böyle bir harekette bulunmanın İslamiyet’le bağdaşmayacağı ifade edilir.
 
       25 Aralık tarihi Hıristiyanlar için çok önemli bir gündür. Ve Hazreti İsa’nın doğum günü kabul edilen 25 Aralık 4. yüzyıldan beri Hıristiyan âleminin en büyük bayramı yani( christmas) olarak kutlanır. 25 Aralık öncesinde Hıristiyanlar büyük bir heyecan içerisindedir. Noel’ e haftalar kala kutlama için özel hazırlıklar yapılır. Sokaklar caddeler vitrinler türlü dekorlarla bezenir. Çam ağaçları Noel baba resimleri her yeri kaplar. Batıda Noel bayramı münasebetiyle çok sayıda kitap basılır, kiliseler okullar resmi daireler süslenir. Televizyon da radyolarda programlar yapılır. Bütün iş yerleri tatile girer. İnsanlar telefon, kartpostal veya elektronik mesajlarla birbirlerinin bayramlarını kutlar, aynı anda da evlerde büyük hazırlıklar yapılırdı.
 
      Noel de hediyeleşme bir gelenek olduğundan küçük büyük herkes birbirine hediye alır,Hıristiyanları tüketime teşvik eden en büyük unsur ise Noel baba idi, uzun beyaz sakallı göbekli kırmızı elbiseli Noel baba sempatik hareketleriyle herkesin ilgi odağı olurdu.
 
      Peki 25 Aralık gerçekten hazreti İsa’nın doğum günümüdür? Hıristiyanlığın ilk zamanlarında hazreti İsa’nın doğum gününü kutlama geleneği yoktu. Doğumuyla alakalı muhtelif kaynaklar 6 Ocak tarihini zikreden membalara da rastlamak mümkündür. Batı Hıristiyan dünyası İznik kon silinden 336 yıl sonra hazreti İsa’nın doğum günü olarak 6 Ocağı değil 25 Aralık baz alınmıştır. Eski Romalılar 24 Aralık ı 25 Aralığa bağlayan yılın en uzun gecesinden sonraki gündönümüne kutsallık atfetmişlerdir.
 
       Noel dini bayramdır. Bizde Hazreti Muhammet için kutlu doğum haftası düzenlenmesi ve mevlid kandilinde ibadet edilmesi gibi Hıristiyanlarda da Hazreti İsa’nın doğuşunu Noel bayramı ile kutluyorlardı. Yılbaşı kutlamaları ise sadece takvimle ilgili bir durumdur. Her yeni başlangıç insanda yeni umutları yeşertip geleceğe yönelik mutlu beklentiler doğururdu. Bu yüzden miladi takvime yeni yılın başlangıcı olan 31 Aralık 1 Ocak a bağlayan gece bütün dünyada yaygın olarak kutlanır.
 
       Özelikle Batı Hıristiyan dünyasında yılbaşı kutlamalarının hiçbir dini yönü yoktur. Yeni yıla giriş vesilesiyle insanlar çılgınca eğlenirler ve birbirlerine iyi seyirler temenni ederler. Yeni yıl dolayısıyla kiliselerde ayin düzenlenmesi söz konusu değildi. Hindi yemek, çam ağacı, Noel baba veya hediyeleşme gibi adetlerin yılbaşıyla hiçbir ilgisi yoktur. Bunlar Noel’e ait adetler ve uygulamalardır.
 
       Osmanlı döneminde Noel ve yılbaşı kutlamaları gayrımüslümlerce yapılıyor, Müslümanların yeni yıl kutlamaları gibi bir iş söz konusu değildi. Cumhuriyetin ilk yıllarında 1 Ocak resmi tatil değildi. Fakat 1927 ‘nin 1 Ocak ı hafta sonuna denk gelince yılbaşı eğlenceleri büyük rağbet gördü ve yeni yıl kutlamaları daha sonra gelenekselleşti. Türk tayyare cemiyeti 1931 de ilk defa yılbaşı piyangosu düzenledi ve o zamanki adı  “tayyare piyangosu” olan çekiliş yılbaşı kutlamasını piyangoyla özdeşleştirdi
 
 
     1935 de ise 1 Ocak günü resmi tatil ilan edildi bundan sonra yeni yıl kutlamaları Türkiye de tamamen yaygınlaşıp günümüzdeki şeklini aldı.
 Ülkemizdeki yeni yıl eğlencelerinin batıdan farkı bizim yeni yılı Hristiyanlar’ın dini bayramları olan Noel i kutlama adetleriyle kutlamamızdır. Yani Noel baba, çam ağacı, hindi kesme, Hediyeleşme gibi kavramlar Hıristiyanlar tarafından Noel de yapılırken biz bütün bunları yılbaşında  yapıyoruz. Yılbaşı konusunda batı ile tek ortak yönümüz ise sabahlara kadar yapılan eğlencelerdir.
 
      Noel şenlikleri sırasında ışık ve süslerle donatılan çam ağacı Noel’in vazgeçilmezi arasında yer almaktadır. Bu gelenek Avrupa’nın pagan kültüründen gelmektedir. Eski Avrupalı putperestler arasında ağaca tapınma yaygın bir inanıştı. Peki, Nobel baba denilen kişi kimdir? Şimdi de bunu açıklamaya çalışalım
 
       Noel baba denilen kişi Aziz Nikolas dır .Aziz Nikolas Patara da 260 ya da 270 yılında doğmuştur.Tüccar olan babası ölünce kendisine kalan mirası fakirlere dağıttı.Yaptığı iyilikler kısa sürede dilden dile yayıldı .diğer kent ve bölgelerde de saygın bir kişilik kazanmasına vesile oldu. Aziz Nikolas ın tek tanrı inancını yayması Roma imparatoru (diocletianus) u rahatsız etti. Roma imparatoru o sırada putperesti. İmparator bu nedenle Aziz Nikolas ı tutuklatır. ve zindana attırır. Aziz Nikolas zindan da kaldığı süre içerisinde mahkûmlara yardımcı olur. Demre halkı ise Nikolas’ın tutuklanmasına seyirci kalmaz ve büyük tepki gösterirler. Aziz Nikolas serbest bırakılır.
 
       Noel baba (Aziz Nikolas) kendisiyle birlikte diğer Mahkûmları da kurtarır. Ve mahkûmların koruyucusu unvanını alır. Daha sonra zor durumda kalan fırtınaya tutulmuş bir gemiyi de kurtarınca ruhban sınıfından olmamasına rağmen  “denizcilerin koruyucu Azizi”  unvanını alır. Akabinde piskopos unvanın alır ve Hıristiyanlık dünyasının önemli bir şahsiyeti haline gelir. Hayatı boyunca hep zor durumda kalmış olanların yardımına koşmuştur.340 yılının 6 Aralık tarihinde ölür. Hakkındaki efsaneler dillerden dillere yayılır…
Önceki ve Sonraki Yazılar