Üretici uyarıyor, çözüm bekliyor: “Yarın bu sesi duymayan, üretici de bulamaz”

Çay sektöründe ikinci sürgün sezonu devam ederken, üreticinin sorunları da derinleşiyor. Ziraat Mühendisi Şener Bülbül, Çay TV Haber Müdürü Mustafa Yücel Yazıcı’nın sorularını yanıtladı. Açıklamalarında, çay sektörünün güncel tablosunu çarpıcı ifadelerle değerlendiren Bülbül, “Bugün artık çayın maliyeti değil, kaderi konuşuluyor” dedi.

“Taban fiyat fiilen işlemiyor, üretici zararına satış yapıyor”
Bülbül, devletin açıkladığı 25,44 TL’lik taban fiyatın kâğıt üzerinde anlamlı görünse de, üreticinin bu fiyattan yararlanamadığını söyledi. Ödeme tarihinin 2026 Ocak ayına bırakıldığını hatırlatan Bülbül, üreticinin acil nakit ihtiyacı nedeniyle özel sektöre yöneldiğini ve bu alımlarda fiyatların 18–20 TL bandında kaldığını vurguladı.

“Çiftçinin geçim derdi var, çareyi özel sektörde arıyor”
Girdi maliyetlerinin her geçen gün arttığını belirten Bülbül, gübre, işçilik ve mazot gibi kalemlerin üreticiyi zorladığını ifade etti. “Evine ekmek götürmek isteyen üretici, ürününü zararına da olsa elden çıkarmak zorunda kalıyor” diyen Bülbül, taban fiyatın ancak zamanında ödeme ile anlam kazanacağını savundu.

“Özel sektör de destek bekliyor”
Sadece üreticinin değil, özel sektörün de zor durumda olduğunu belirten Bülbül, “Ne faizsiz kredi desteği sağlandı ne de finansman imkânı verildi. Ürün desteği ise yaş çay fiyatının içine gömülerek üreticinin cebine ulaşmadan eritildi” şeklinde konuştu. Mevcut fiyat aralığında alım yapan özel sektörün de maliyetle mücadele ettiğini belirten Bülbül, “18–20 TL bile bugün için mucize sayılır” dedi.

“Şarjlı makineler yığılma sebebi”
Alım yerlerinde yaşanan yoğunluğa da dikkat çeken Bülbül, üreticinin şarjlı makinelerle fazla kesim yaptığını, bunun da fabrikaların işleme kapasitesini aştığını söyledi. “Çay bozuluyor, kalite düşüyor. Bu hem üreticiye hem işleyiciye hem de tüketiciye zarar” ifadelerini kullandı.

“3. sürgünde tablo daha da kötüleşebilir”
Şartların değişmemesi durumunda üçüncü sürgünde üreticinin bahçeye girmek istemeyeceğini vurgulayan Bülbül, “Zararına çalışan üretici artık çekiliyor. Bu sürdürülemez bir durum” dedi. Çayın kalitesinin düşeceğini ve fabrikaların da işleyemez duruma geleceğini söyleyen Bülbül, tarımsal üretimin devamı açısından tehlikeye işaret etti.

“Çözüm belli ama adım atılmıyor”
Bülbül, sektörün kurtulması için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

Ürün desteği, fiyatın içinde eritilmeden üreticiye doğrudan verilmelidir.

Özel sektöre faizsiz veya düşük faizli finansman desteği sağlanmalıdır.

Taban fiyat ödemeleri zamanında yapılmalıdır.

Günlük çay kesimi ile fabrika işleme kapasitesi uyumlu hale getirilmelidir.

Üretici yalnız bırakılmamalı, yapısal reformlar gecikmeden uygulanmalıdır.

“Yarın çok geç olabilir”
Son olarak çarpıcı bir uyarıda bulunan Bülbül, “Bugün üretici bahçesine küsüyorsa, yarın orayı tamamen terk eder. Bu sese kulak verilmezse, bir süre sonra çaydan değil, kaybolan üreticiden konuşur hale geliriz” ifadelerini kullandı.

Ziraat Mühendisi Şener Bülbül; Mottomuz: Çay Önemli. Çayımıza Sahip Çıkalım dedi.